چالش‌های سکونت در بزرگ‌ترین قاره جهان , جایزه معماری آسیا

در نخستین دوره جایزه معماری آسیا شرکت کنندگانی از ۱۹ کشور آسیائی حضور داشتند. در کل ۲۱ مدال در این مراسم به برندگان تقدیم شد که شش مدال شامل دو طلا، دو نقره و دو برنز همراه با تقدیر ۶ پروژه به معماران ایرانی تعلق گرفت.

نخستین جایزه معماری آسیا هفته گذشته در حالی در دانشکده معماری دانشگاه ITU در استانبول با حضور صدها شرکت کننده از کشورهای مختلف برگزار شد که داورانی چون رومی خوسلا از هند، سونگ سانگ از کره جنوبی، بهرام شیردل از ایران، یاووز سلیم سپین و سینان مرت از ترکیه و احمدزهادی برگزار کننده و صاحب مجله بین المللی ۲A در هفت شاخه ساختمانی مسکونی، تجاری، عمومی، بازسازی، شهری، معماری داخلی و پروژه‌های آینده جوایزی را به معماران آسیایی اهدا کردند که شش جایزه به معماران ایرانی تعلق گرفت.

احمد زهادی، برگزارکننده این مراسم، درباره تفاوت این جایزه با دیگر جایزه‌هایی که تاکنون در حوزه معماری آسیا برگزار شده، گفت: این جایزه از جنس دیگری است. خود معماری از ما درخواست می‌کند وقتی پروژه‌ای تولید می‌شود، به شرایط فرهنگی، بومی و اقتصادی جایی که قرار است استقرار پیدا کند، توجه کنیم.

وی ادامه داد: زمانی پارامتر‌ها برای این شرایط در نظرگرفته نمی‌شود و صرفاً فرمی زیبا تولید می‌کنند که حتی ممکن است این زیبایی متناسب با فرهنگ ما و کانسپتی که درآن قرار می‌گیرند، نباشد. ما در جایزه معماری آسیا نمی‌خواهیم به خانه بروجردی‌ها و خانه‌های قدیمی برگردیم، اما ایده‌ها باید متناسب با فرهنگ ما باشد.

زهادی درباره وجه تمایز این جایزه و اهمیت برگزاری آن گفت: سال‌هاست که ما به دلیل تحریم‌های سیاسی و دلایل دیگر، از روابط بین الملل محروم بوده‌ایم. در کشور ما استعدادهای زیادی وجود دارد که به سختی توانستند در صحنه‌های بین المللی حضور داشته باشند. این جایزه می‌تواند فرصت مناسبی باشد تا ایران نیز در کنار سایر کشورهای آسیا در سطح بین الملل زمینه‌های فکری خود را نشان دهد.

ما الان تعداد زیادی پروژه از کشورهای چین، ژاپن، سنگاپور، ترکیه و ایران دریافت کرده‌ایم و تازه در ابتدای دریافت پروژه‌ها هستیم. بسیاری از کشورهای آسیایی در این جایزه حضور دارند و این فرصت خوبی است برای معماران ایران تا نوآوری‌ها و خلاقیت‌های هنری خود را در این عرصه در کنار معماران سرشناس دیگر کشورها نمایش دهند.

زهادی، همچنین در مراسم اهدای جوایز، دیدگاه‌های جایزه معماری آسیا را معماری و مردم، اهمیت محیط و اصالت با در نظر گرفتن ایده‌های نوین عنوان کرد.

جایزه معماری آسیا برای اولین دوره است که برگزار می‌شود و شرکت کنندگانی از ۱۹ کشور آسیائی در آن حضور داشتند. در کل ۲۱ مدال در این مراسم به برندگان تقدیم شد که شش مدال شامل دو طلا، دو نقره و دو برنز همراه با تقدیر ۶ پروژه به معماران ایرانی تعلق گرفت.

اما ایران به غیر از برندگانش، نماینده دیگری نیز در این مراسم داشت. بهرام شیردل، معمار شناخته شده ایرانی نیز در بخشی از برنامه سخنرانی کرد. او از اهمیت قاره آسیا، اصالت آن و نقش معماری سخن گفت و این جریان را بسیار تأثیر گذار تلقی کرد. شیردل گفت سال آینده نیز در کنار برگزار کننده و در جریان جایزه قرار خواهد گرفت.

در گروه طرح‌های اجرا نشده، رتبه اول به صورت مشترک به بهمن مهربانی، محسن تاج الدین و پگاه الهیان رسید. در گروه معماری داخلی رتبه نخست را هومن بالازاده دریافت کرد.

در گروه بازسازی، علی سوداگران و نازنین کازرونیان رتبه دوم و در گروه معماری داخلی آرش حیدریان و فاطمه منتصری هم رتبه دوم این جایزه را ازآن خود کرده‌اند.

در گروه معماری داخلی و بازسازی ایمان شفیعی و بهزاد منش گر رتبه سوم را کسب کردند.

همچنین تقدیر شدگان ایرانی مسابقه معماری آسیا، لیلا عراقیان، رضا دانشمیر و کاترین اسپریدونف، رضا نجفیان، حمید میرمیران، شیوا آقا بابائی، مهدی کامبوزیا و هلنا قنبری بودند.

جایزه معماری آسیا به چه می‌اندیشد؟

نخستین دوره‌ی جایزه ۲AAA را، با همکاری دانشگاه فنی استامبول، ITU، و پشتیبانی فرهنگی نهادهای معتبری چون کمیسیون ملی یونسکو، سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ایران، دانشگاه Bilgi استامبول و Total Design Gallery, Dubai برگزار خواهد نمود. این دوره بر چگونگی پاسخ‌گویی معماران، شهرسازان، طراحان منظر و … به چالش‌های معاصر در حوزه‌ی معماری و شهرسازی در آسیا تمرکز داشته و موضوع آن “ظهور معماری معاصر درآسیا” تعریف شده است.

طبعاً بخشی از این چالش‌ها مقیاس و الفبایی جهانی دارند، اما بخش دیگر خاستگاه و ماهیتی منطقه‌ای و محلی داشته و ناشی از تنوع و پیچیدگی‌های فرهنگی، اجتماعی، شرایط خاص اقتصادی و ویژگی‌های بوم‌شناختی و محیطی درکشورهای آسیایی هستند. بی‌تردید یکی از بزرگ‌ترین این چالش‌ها این است که چگونه غنای فرهنگی، تاریخی و هویت بومی‌ای که در طی قرون در شخصیت کالبدی بناهای معماری، شهرها و سکونتگاه‌ها، در تمدن‌های مختلف آسیایی شکل گرفته و تداوم داشته است، می‌تواند در جریانات معاصر معماری و شهرسازی در این تمدن‌ها (کشورها)، بازنمود داشته و زنده و سیال جریان داشته باشد. ۲AAA بخصوص درصدد است که شناسنده و بازتاب‌دهنده‌ی تجربه‌ی معماران در نحوه‌ی پاسخ‌گویی به این چالش اصلی باشد.

این اتفاق دوروزه درواقع برشی از تنوع فرهنگی، هویتی، ایده‌ها و تجارب در معماری و شهرسازی آسیا و فضایی برای مباحث تخصصی در خصوص موضوع جایزه در بخش‌هایی چون کنفرانس یک‌روزه با عنوان “معماری آسیا در مسیر گذار” و مراسم اهدای جوایز و نمایشگاه آثار برگزیده برگزار شد.

ارزش‌گذاری و قضاوت در مورد پروژه‌ها در چهار حوزه‌ی دستاورد طراحی، ابتکارات و دستاوردهای فنی پروژه (در زمینه‌ی سازه، تأسیسات و …) و نیز در نوع و شیوه‌ی کاربرد مصالح، بازنمود هویت مکانی، بوم‌شناختی و فرهنگی، یا به‌عبارت‌دیگر بازنمود حس مکان در ابعاد ذکرشده با رویکرد نیل به پایداری محیطی، نحوه‌ی مواجهه با موضوع از منظر مسئولیت‌های اجتماعی پروژه و نحوه‌ی ارتباط و اتصال آن به جامعه، بافت شهری‌، همچنین مدیریت اقتصادی پروژه و نحوه‌ی اثرگذاری آن بر روی پروژه صورت خواهد گرفت.

گفتنی است؛ تمام پروژه‌های راه‌یافته به مرحله‌ی دوم مسابقه، در ویژه‌نامه‌ی مجله‌ی همچنین پروژه‌های برگزیده نهایی با تفصیلات بیشتری به چاپ خواهند رسید.