قصه شهر دوم : سكونتگاههاي خود انگیخته , مسکن خودساخته

مجموعه: قصه شهر ، نویسنده جمیله منتظر تربتي ، تاریخ انتشار: ۳۱ / ۰۳ / ۱۳۹۵ ، شناسه: ۱۷۸۹ ، بازدید:۲۸۲۰

نشست : قصه شهر دوم

موضوع : سكونتگاههاي خود انگیخته ، مسکن خودساخته !

ارائه دهنده : جمیله منتظر تربتي

دبير گفت و گو :

مکان : سناباد 41،چها راه اول سمت راست، سالن جلسات پژوهشکده ثامن

زمان : سه شنبه 31 خرداد ماه , ساعت ١٧ تا ٢٠

( به دليل تقارن اين جلسه با ماه مبارك رمضان، پايان برنامه با پذيرايي افطار همراه خواهد بود.)

قصه شهر دوم , دوشنبه های شهرسازی , شهرسازی , شهرساز , سكونتگاههاي خود انگیخته , مسکن خودساخته , خود انگیخته , مسکن , سكونتگاه

مشهد مطابق آمار ضد و نقیض ارگانهای درگیر در موضوع سکونتگاه‌های غیر رسمی,پذیرای جمعیتی حدود یک میلیون نفر حاشیه نشین است که در جنوب و شمال شهر,محلات متنوع و با خصوصیت و کارکردهای متفاوتی شکل داده‌اند. این محلات را حاشیه بنامیم یا بافت ناکارآمد,خودانگیخته,خودسازمان‌دهنده و ... در این واقعیت که یک سوم شهر مشهد را مسکن خودساخته مردمی شکل می‌دهد,تغییری ایجاد نخواهد کرد.قصه امروز شهر,سعی دارد با آینده محتمل مشهد روبرو شده و در جستجوی راه حلی واقع‌گرایانه برگرفته از مسکن خودساخته مردمی در بافت خودانگیخته و خودسازمان‌دهنده شهر باشد.

قصه دوم شهر با ارائه خانم مهندس منتظرتربتی با «عنوان مسکن خود ساخته، سکونتگاه های خود انگیخته»، آغاز و با نقد و نظر اساتید و همکاران عزیز ادامه پیدا کرد. پس از دهه ها تجربیات موفق و ناموفق در تامین مسکن کم درآمدها و سعی در مقابله با رشد و توسعه بی رویه سکونتگاه های غیر رسمی در شهرها، به نظر می رسد زمان آن فرا رسیده تا دولت ها در سیاست گذاری های خود، بازبینی اساسی انجام دهند.

آنچه دنیای امروز تجربه می کند، با تمام تاریخ چند هزار ساله بشری، متفاوت است. نرخ رشد بالای شهر نشینی معادل با خالی شدن روستاها و گسترش هر روز حاشیه شهرهاست. تجربیات دولتی در ساخت مسکن کم درآمدها، همانند آنچه در مسکن مهر ایران انجام شده، اغلب شکست خورده و ناموفق ارزیابی می شوند، حال آنکه در نقطه مقابل، آنچه مردم در سکونتگاه های غیر رسمی توانسته اند فراهم کنند، اگر چه که ایده آل نیست، اما از لحاظ ساختارهای اجتماعی و کیفیت زندگی، توانسته امکانات بهتری از مسکن اجتماعی یا دولتی مهر فراهم کند. اگر ساکنین این سکونت گاهها توانسته اند بدون اطلاعات و مهارت کافی، سکونتگاه حداقلی برای خود فراهم کنند، شاید با همکاری کارشناسان و حرفه مندان،این سکونتگاه ها کیفیت بهتری پیدا کند. آنچه که فقرای شهری بر حسب میزان توانایی مالی و نیاز خانوار، با منابع مالی محدود و از همه مهمتر در طول زمان در حاشیه شهرها می سازند، می تواند الگوی مناسبی برای دولت ها جهت سیاست گذاریهای آتی باشد.

در همین راستا، محله نه دره، به عنوان یکی از نمونه های نسبتا موفق سکونتگاه های خود انگیخته و مسکن مهر گلبهار از جهت الگوی دولتی تامین مسکن کم درآمدها که با هدف جذب سر ریز جمعیت مشهد و جلوگیری از شکل گیری محلاتی شبیه به نه دره با منابعی دولتی ساخته شده، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند.

در نقد رویکرد توسعه تدریجی‌ و مسکن خود ساخته،بحث جامعه یأس و امید،نظریه دولت و نقش این نظریه در بررسی ریشه‌های گسترش سکونتگاه‌های غیر رسمی‌ توسط خانم دکتر حسنی مطرح شد.

رویکرد دهکده شهری، در تعامل با هسته روستایی سکونتگاه‌های حاشیه شهر را خانم مهندس مرادی عنوان کردند که به نظرمی رسد این رویکرد می تواند در برخی از سکونتگاه‌های حاشیه شمال شرق مشهد، مورد توجه قرار گیرد.

در جمع بندی نهایی، آقای دکتر محسنی، از تجربهٔ مسکن الگو و مسکن حداقلی صحبت کردند و نظریه «نفت شهر» را به عنوان پایه‌های بررسی مساله حاشیه نشینی و بسیاری دیگر از چالش‌های شهر‌های ایران و بخصوص مشهد، موثر دانستند.

آقای دکتر مهدی نیا نیز به خوبی‌ در سخنان خود اشاره داشتند که مساله حاشیه نشینی، بخصوص در شهر مشهد ابعاد پیچیده‌ای دارد که امیدواریم با توجه به نظرات دوستان حاضر در جلسه، که هر کدام از منظر تخصصی وجهی از موضوع را مورد توجه قرار دادند، جلسات آتی قصه شهر بتواند بیشتر و بهتر به این چالش مهم مشهد بپردازد.

* ضمن سپاس از دوستان حاضر در قصه شهر دوم ، گزارش تصويري اين جلسه تقديم مي گردد. . .

قصه دوم (31 خرداد 1395)

در ارتباط با قصه شهر :

تجربه گفتگو يكي از مهم ترين دستاوردهاي انساني است. امري كه با گذر زمان آن را به يك ضرورت حتمي در مناسبات جاري ما تبديل نموده است.
تصور بر اين بود كه با گسترش ابزارهاي ارتباطي، جايگزين مناسبي براي گفتگوي رو در رو به عنوان كهن ترين نوع ارتباط پديد آمده است. اما اكنون با عبور از تجارب دهه گذشته تقريبا روشن شده است كه بهترين نوع ارتباط گونه اي است كه بتواند علاوه بر كلمات، لحن ، حس ، چهره و ساير ويژگي هاي بياني افراد را منتقل نمايد.
مشهد با تمامي فرصت هايش، امروز بيش از هر زماني به گفتگو و يا حتي تمرين گفتگو ميان نخبگان خود نيازمند است.
"قصه شهر" تلاشي گروهي است كه مقرر دارد دوشنبه هر هفته ميزبان جمعي از کارشناسان حرفه ای حوزه شهرسازی باشد كه پيرامون يك يا چند تجربه در حوزه شهری، گفتگويي را صورت دهند.

از طریق لینک ذیل می توانید به کانال قصه شهر در تلگرام دسترسی داشته باشید ...

https://telegram.me/ghessehshahr

از طریق لینک ذیل می توانید به پیج فیسبوک قصه شهر دسترسی داشته باشید ...

https://www.facebook.com/groups/ghessehshahr/

از كليه علاقه مندان به این موضوع دعوت می شود تا با حضور در جلسه، حاضرین را از نظرات خود بهره مند سازند. با توجه به محدوديت تعداد در جلسات، جهت اعلام حضور قطعی به @j_montazer در تلگرام پیام ارسال فرماييد.

از اين جهت از همه نخبگان حوزه شهرسازی دعوت مي شود تا جهت ارائه در "قصه شهر" با اَدمين ارتباط حاصل نمايند. همچنين با توجه به ضرورت محدوديت تعداد حاضرين در جلسات گفتگو محور، علاقه مندان مي توانند بعد از طرح موضوع هر جلسه، با پيام به اَدمين آمادگي خود را جهت حضور اعلام نمايند.

تذکر : استفاده از مطالب وب سایت ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است . کلیه حقوق، محتوا و طراحی سایت متعلق به وب سایت ستاوین می‌باشد. در غیر این صورت مراتب از طریق مراجع قانونی پیگیری خواهد شد .

دوستان و همراهان عزیز ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) ، با نظرات و پیشنهادات سازنده خود ما را در ارائه هر چه بهتر مطالب و اهداف مان، که همانا ارتقا جایگاه و فرهنگ معماری می باشد ، یاری کنید . منتظر دیدگاه های شما عزیزان هستیم . . .

منبع: شبکه معماری ایران (ستاوین)

آیا تمایل دارید نام ، برند و محصولات شما برای مخاطبین ما نمایش داده شود؟ ( اینجا کلیک کنید )