با وجود آنکه در سالهای اخیر نسبت به انتخاب محصولات دوستدار محیط زیست در زندگی روزمره آگاهتر شدهایم، هنوز مواردی وجود دارند که از تأثیرات منفی آنها بر ردپای اکولوژیک خود بیخبریم. یکی از این نمونهها چاپ است؛ فرآیندی که هر روز با آن سروکار داریم؛ از کتابها و بستهبندیها گرفته تا بروشورها و انواع مواد چاپی دیگر. اما کمتر به این موضوع فکر میکنیم که جوهر چگونه ساخته میشود و چه تأثیری بر سیاره ما دارد.
پیرَسین پانش هوتاپهآت، فارغالتحصیل کالج هنر سنترال سنت مارتینز در لندن و طراح نوآوری مواد و بومشناس بصری، جوهر زیستی نوآورانهای به نام Growink توسعه داده است؛ جوهری که بهجای رنگدانههای نفتپایه، از رنگدانههای قارچی زنده و درخشان بهره میگیرد. این پروژه پیشگامانه که در حال حاضر برای چاپ سیلکاسکرین بهینه شده، ترکیبی از علم، پایداری و طراحی است که میتواند نگاه ما به جوهر و اثرات زیستمحیطی آن را دگرگون کند.
رنگهای زنده از دل چرخههای طبیعی:
Growink چهار رنگ متمایز دارد که در مراحل مختلف رشد قارچ و تحتتأثیر چرخههای زیستی و شرایط محیطی شکل میگیرند. این سیستم رنگی بر اساس مدل شناختهشدهی CMYK (سایان، سرخابی، زرد و مشکی) طراحی شده است، اما در Growink نسخهای به نام MYCO معرفی شده که هم به خاستگاه قارچی رنگها اشاره دارد و هم به گونههای قارچی خاصی که برای هر رنگ انتخاب شدهاند:
Mona (Monascus) برای رنگ سرخابی
Yarceps (Cordyceps militaris) برای رنگ زرد
Cholo (Chlorociboria aeruginosa) برای رنگ فیروزهای (cyan)
Obscurus (Coprinus comatus) برای مشکی عمیق
این قارچها بهخاطر رنگهای غنی و زنده و همچنین مزایای زیستمحیطیشان برگزیده شدهاند. برخلاف رنگدانههای نفتپایه، این رنگهای طبیعی از منابع تجدیدپذیر بهدست میآیند و اثر زیستمحیطی بسیار ملایمتری دارند.
جوهری با قابلیت تجزیهپذیری ذاتی:
یکی از ویژگیهای برجستهی Growink، خاصیت تجزیهپذیری درونی آن است. این جوهر حاوی هاگهای غیرفعال باکتریایی است که میتوانند در شرایط خاص (رطوبت یا محیط شبیه به محل دفن زباله) فعال شوند. در این حالت، هاگها به تجزیه بسترهای مصنوعی کمک کرده و آنها را به مواد مغذی تبدیل میکنند که به سلامت خاک یاری میرساند. سرعت این فرایند به عواملی همچون نور خورشید، رطوبت، pH، دما و حضور میکروبهای خاک بستگی دارد.
Growink بر اساس نوع سطح چاپشده رفتاری متفاوت دارد. بر روی مواد طبیعی مانند کاغذ یا پنبه، رنگها در محیط داخلی درخشان و زنده باقی میمانند، اما در معرض نور خورشید بهتدریج محو میشوند و امکان بازیافت، چاپ مجدد یا کمپوستکردن فراهم میشود. این چرخه نشاندهندهی رویکردی هوشمندانه نسبت به کارکرد و مسئولیت زیستمحیطی است. تجزیهی جوهر Growink بسیار کمخطرتر از گزینههای موجود است؛ هرچند در شرایط کماکسیژن ممکن است مقادیر اندکی دیاکسید کربن و متان آزاد شود، اما این امر بخشی از چرخهی طبیعی تجزیهپذیری است و در مقایسه با بسیاری از مواد مصنوعی تجزیهپذیر، سریعتر و پاکتر انجام میشود.
آیندهای سبز برای صنعت چاپ:
در حال حاضر Growink برای استفاده بر روی طیفی محدود از مواد بهینه شده، اما هوتاپهآت چشمانداز گستردهتری در سر دارد؛ از جمله چاپ بر روی رسانهها و بسترهای متنوعتر در آینده. رویکرد او نشان میدهد که چگونه طراحی اندیشمندانه و نوآوری علمی میتوانند دست در دست هم، راهکارهای پایدار و نوینی برای صنعت چاپ خلق کنند.
برای علاقهمندان به طراحی پایدار، فناوری خلاقانه یا جایگزینهای دوستدار محیط زیست در هنر و صنعت، Growink پروژهای الهامبخش است؛ پروژهای که تعریف ما از جوهر را بازآفرینی کرده و گامی عملی بهسوی آیندهای سبزتر و مسئولانهتر در دنیای چاپ به شمار میرود.
تذکر : استفاده از مطالب وب سایت ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است . کلیه حقوق، محتوا و طراحی سایت متعلق به وب سایت ستاوین میباشد. در غیر این صورت مراتب از طریق مراجع قانونی پیگیری خواهد شد .
دوستان و همراهان عزیز ستاوین ( شبکه هنر و معماری ستاوین ) ، با نظرات و پیشنهادات سازنده خود ما را در ارائه هر چه بهتر مطالب و اهداف مان، که همانا ارتقا جایگاه و فرهنگ معماری می باشد ، یاری کنید . منتظر دیدگاه های شما عزیزان هستیم . . .
منبع: yankodesign
ترجمه شده توسط تحریریه ستاوین - (الهه تقی زاده)